ASEAN ülkelerinden dev protokol anlaşması!

Çin Ticaret Bakanlığının bildirdiğine göre, ACFTA kapsamındaki üçüncü güncelleme olan “3.0” protokolü, 2024 yılında Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’da yapılan Çin-ASEAN Zirvesi çerçevesinde imzalandı. Törene Çin tarafından Başbakan Li Çiang, ASEAN tarafından ise dönem başkanı olan Malezya Başbakanı Enver İbrahim liderlik etti.

Yeni protokol ile Çin ve ASEAN ülkeleri arasındaki serbest ticaret anlaşması, sadece gümrük işlemleri ve ticaret standartlarına ilişkin düzenlemelerle kalmayıp, dijital ekonomi ve yeşil ekonominin yanı sıra tedarik zinciri bağlantılılığı, rekabet politikaları, tüketici hakları ve mikro, küçük ve orta ölçekli işletmelerin desteklenmesine yönelik işbirliği alanlarına genişletildi. Protokolün yürürlüğe girmesi ülkelerin yerel onay mekanizmalarının tamamlanmasına bağlı.

Böylece ACFTA çerçevesindeki işbirliği, 2002’de ilk çerçeve anlaşmasının imzalanmasından bu yana üçüncü kez kapsamlı bir güncelleme aldı. İlk güncelleme 2010’da yürürlüğe girmiş ve bu dönemde ülkeler arasındaki gümrük tarifeleri önemli ölçüde düşürülmüştü. Örneğin, Çin’in ASEAN ülkelerine uyguladığı ortalama gümrük tarifesi yüzde 12.8’den yüzde 0.6’ya inerken; ASEAN’ın Çin’e uyguladığı tarifeler yüzde 9.8’den yüzde 0.1’e gerilemişti. İkinci güncelleme protokolü ise 2015’te imzalanıp 2019 yılında yürürlüğe girmişti. Üçüncü güncellemeye ilişkin görüşmeler ise 2022 yılında başlatılmış ve Mayıs 2025 itibarıyla nihai hale getirilmişti.

Ticaret hacmi açısından da önemli gelişmeler yaşandı; 2002’de başlayan ACFTA işbirliği sonrası Çin ile ASEAN arasındaki ticaret hacmi 2024 yılında 982,3 milyar dolara yükseldi, bu da yaklaşık yedi katlık bir artışı gösteriyor. Çin, son 5 yıl içinde ASEAN’ın en büyük ticaret ortağı olurken, ASEAN da son 16 yılda Çin için en önemli ticaret partnerlerinden biri konumuna ulaştı.