Diyet içecekler karaciğer hastalığına yol açıyor

Yeni yapılan bir çalışmaya göre, her gün sadece bir kutu şekerli veya yapay tatlandırıcı kullanılan diyet içecek tüketimi, yaklaşık 10 yıl süren takipte metabolik disfonksiyonla ilişkili karaciğer yağlanması hastalığı (MASLD) riskini anlamlı şekilde artırıyor. 123 bin 788 İngiliz katılımcının karaciğer sağlığı incelenerek gerçekleştirilen bu araştırma, Berlin’de düzenlenen Avrupa Gastroenteroloji Haftası’nda paylaşıldı.

Takip sürecinde bin 178 kişi MASLD geliştirdi ve 108 kişi karaciğerle ilişkili nedenlerden hayatını kaybetti. Araştırmanın bulguları, şekerli içeceklerin MASLD riskini yüzde 50, diyet veya sıfır şekerli içeceklerin ise yüzde 60 yükselttiğini gösterdi. Ayrıca, yapay tatlandırıcılı diyet içeceklerin karaciğer kaynaklı ölümlerle bağlantılı olduğu anlaşıldı.

Diyet içeceklerde ‘daha sağlıklı’ algısı

Araştırmanın başyazarı Lihe Liu, diyet içeceklerin yaygın olarak “daha sağlıklı” seçenekler olarak algılandığını ancak bu algının yanlış olduğunu belirtti. Liu, günde yalnızca bir kutu diyet içeceğin bile MASLD riskini artırma potansiyeline sahip olduğunu ve bu içeceklerin zararsız olduğu yönündeki genel inanışın sorgulanması gerektiğini ifade etti.

MASLD, öncelikle karaciğerde yağ birikmesiyle ortaya çıkan bir hastalık olup, iltihap, ağrı, yorgunluk ve iştahsızlık gibi şikayetlere yol açabiliyor. Hastalık aynı zamanda kalp-damar hastalıkları, tip 2 diyabet ve böbrek problemleri için önemli bir risk faktörü olarak görülüyor. Dünya genelinde 2025 yılına ait meta-analiz sonuçlarına göre, nüfusun yüzde 38’i bu hastalıktan etkileniyor ve MASLD oranı son 20 yılda yaklaşık yüzde 50 artış göstermiş durumda.

Karaciğer yağlanmasına sebep oluyor

Çalışmada ayrıca şekerli içeceklerin kan şekeri ve insülini hızla yükselterek karaciğer yağlanmasına neden olduğu, yapay tatlandırıcılı içeceklerin ise bağırsak mikrobiyotasını olumsuz etkileyerek tatlı isteğini artırdığı belirtildi. Bu mekanizmalar karaciğer sağlığı üzerinde zarar yaratıyor.

Bilim insanları, MASLD riskini azaltmak için su tüketiminin artırılması, sağlıklı kilo korunması, düzenli egzersiz yapılması ve dengeli beslenmenin önemine dikkat çekiyor. Lihe Liu suyun, vücudu nemlendirmenin yanı sıra karaciğer üzerindeki metabolik yükü azaltmada önemli olduğunu vurguladı.