AB ülkelerinden ortak tepki: 'Afganlar geri gönderilsin'

İçişleri ve Göç Komiseri Magnus Brunner’a yönelik bir mektupta, Belçika İltica ve Göç Bakanı Anneleen Van Bossuyt liderliğindeki 20 AB ülkesi ve Norveç, Avrupa Komisyonu’ndan Avrupa’da yasa dışı olarak ikamet eden Afgan vatandaşlarının geri gönderilmesine ilişkin etkili bir politika geliştirmesini talep etti. Bu ülkeler, Afganistan’da 2021’de Taliban’ın iktidarı ele geçirmesinden bu yana resmi bir geri dönüş anlaşması olmaması sebebiyle, sınır dışı işlemlerinin yapılamamasını güvenlik tehditi olarak değerlendiriyor ve kamuoyunda iltica politikalarına olan güvenin sarsıldığına dikkat çekiyor.

Söz konusu girişim Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Güney Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Finlandiya, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Norveç, Polonya, Slovakya ve İsveç tarafından destekleniyor. Bu ülkeler Avrupa Komisyonu’nun geri dönüş politikasını öncelikli hale getirmesini ve Taliban rejimi ile bu konuda resmi müzakereler yapılmasını istiyorlar.

ÖNCELİK SUÇLULARA VERİLECEK

Anneleen Van Bossuyt, Avrupa Sınır ve Sahil Güvenlik Ajansı Frontex’in, AB Yeniden Entegrasyon Programı kapsamında gönüllü geri dönüşlerin organize edilmesi ve desteklenmesinde daha aktif bir rol üstlenmesini önerdi. Zorunlu geri dönüşlerde ise önceliğin tehlikeli veya suçlu kabul edilen kişilere verilmesi ve bu süreç için Komisyon, Avrupa Dış Eylem Servisi (EEAS) ile katılmak isteyen devletlerin Afganistan’a ortak misyonlar düzenlemesi planlanıyor.

Taliban’ın Afganistan’da iktidara geldiği 2021 yılından beri, Rusya Taliban’ı tek meşru hükümet olarak tanıyan ülke oldu. Ancak Alman hükümeti, Afganların geri dönüşünde Taliban ile anlaşmaya varmaya yaklaşırken, Almanya’da Afganlar en büyük ikinci sığınmacı grubu konumunda bulunuyor. Temmuz ayında Almanya 81 Afgan’ı sınır dışı etti ve diğer Avrupa ülkelerinin de benzer adımlar atmasını bekliyor.

Öte yandan, Birleşmiş Milletler mülteci ajansı sözcüsü Ravina Shamdasani, Afganistan için hâlâ geri dönüş yasağı bulunduğunu belirterek, BM’nin bu tür zorla sınır dışı işlemlerini eleştirdiğini ifade etti. BM İnsan Hakları Ofisi (OHCHR) temsilcisi Arafat Jamal ise Afganistan’da devam eden insan hakları ihlallerinin belgelendiğini açıkladı. Bu gelişmeler, Avrupa ülkelerinin geri dönüş politikalarında hukuki ve etik zorluklarla karşı karşıya olduğunu gösteriyor.