Ağız yarası nedir, neden oluşur ve nasıl tedavi edilir?

Ağız yaralarının çapı iyileşme süresiyle doğru orantılıdır. Aftlar, pamukçuklar ve lökoplaki gibi çeşitleri bulunur. Nedenleri arasında yanlışlıkla yanağın içini ısırma, enfeksiyonlar, vitamin eksiklikleri, stres ve bazı hastalıklar yer alır. Belirtileri arasında ağrı, hassasiyet, kızarıklık ve iltihaplanma vardır. Tedavi genellikle tuzlu su gargarası, antimikrobik ağız gargaraları ve spreylerle yapılır. Evde karbonat, tuzlu su, papatya, ada çayı ve aloe vera gibi doğal yöntemler de kullanılabilir. Sürekli tekrarlayan ve uzun süren yaralar için mutlaka uzman doktora başvurulmalıdır.

Ağız Yarası Nedir?

Ağız yarası, ağız içinde bademcik, damak, iç yanak, dil ve diş etlerinde ortaya çıkan, yuvarlak ya da oval biçimde, sarı, gri ve beyaz renklerde kabarcık şeklindeki ülserlerdir. Bu yaralar başlangıçta küçük bir kabarcık olarak belirir ve zamanla genişleyerek büyüyebilir. Çapları genellikle 5 milimetrenin altındadır ve sayıları birden fazla olabilir. Ağız yaralarının çapı, iyileşme süresi ile orantılıdır.

Ağız Yaralarının Çeşitleri Nelerdir?

Aftlar: Ağız içinde görülen bu yaralar genellikle beyaz renktedir. Ağızda yara oluştuğunda ilk akla gelen tür aftlardır.

Pamukçuklar: Mantar enfeksiyonlarına bağlı olarak gelişen pamukçuklar da bir ağız yarası çeşididir.

Lökoplaki: Uygun yapılmayan diş protezleri, diş telleri ve uzun süreli sigara kullanımı lökoplakinin nedenlerindendir. Ağız içindeki beyaz lekeler veya plaklar şeklindeki bu yaralar genellikle çok ağrılı değildir.

Ağız Yarası Neden Olur?

Ağız yaralarının en yaygın nedenleri arasında yanağın içini yanlışlıkla ısırma gibi mukozaya zarar veren yaralanmalar, aftlar, deri döküntüleri, viral, bakteriyel ve mantar enfeksiyonları, hormonal değişiklikler, stres ile B12 vitamini, demir ve folik asit gibi vitamin ve mineral eksiklikleri bulunur. Ayrıca çölyak hastalığı, Behçet hastalığı, HIV, Herpes ve el, ayak ve ağız hastalığı da ağızda yara oluşumuna sebep olabilir.

Ağız İçi Yara Neden Olur?

Ağız içi yaraların yaygın nedenleri ülser, B12 ve folik asit gibi vitamin eksiklikleri, bağışıklık sisteminin zayıflaması ve stres olarak sıralanabilir. Ayrıca hormonal değişiklikler, viral, bakteriyel ve mantar enfeksiyonları ile sert veya sivri cisimlerin ağız mukozasında kesik oluşturması da ağız içi yaralara yol açar.

Ağız Yaralarının Belirtileri Nelerdir?

Ağız yaralarında konuşurken veya yemek yerken sızlama ve hassasiyetle birlikte ağrı görülür. Ağız mukozasında kızarıklıklar ve kabarcıklar gözlemlenir. Yaraların etrafında iltihaplanma da oluşabilir.

Belirtiler şunları içerir:

– Yemek yerken, konuşurken ve dış fırçalamalarda ağrı hissi

– Tuzlu, ekşi ve baharatlı yiyecekler tüketirken ağızda yanma

– Ağızda kırmızı, şiş yaralar

Ağız Yaraları Nasıl Tedavi Edilir?

Çoğu ağız yarası, tuzlu su ile gargara yapılması ve sert, tuzlu, baharatlı ile ekşi yiyeceklerin tüketiminin sınırlandırılmasıyla iyileşir. Ancak ağız içindeki yaralar birkaç haftadır devam ediyorsa, uzman bir hekimin yaranın görüntüsünü inceleyerek muayene etmesi ve gerekirse kültür alarak laboratuvara göndermesi gerekir. Sonrasında antimikrobik ve analjezik içerikli ağız gargaraları veya spreylerle tedavi başlatılır. Küçük çaplı yaraların iyileşmesi 1-2 hafta sürebilir, daha büyük yaraların iyileşme süresi ise daha uzundur.

Tedavi sürecinde yarayı tahriş edecek asit oranı yüksek içecek ve asitli besinler tüketilmemelidir. Ağız hijyenine dikkat edilmeli, bazı diş macunlarında bulunan sodyum lauril sülfat (SLS) gibi sert kimyasallardan kaçınılmalıdır. Bağışıklık sistemini güçlü tutacak doğru ve dengeli beslenme ile düzenli aktivite, ağız yaralarının oluşmasını engelleyen faktörler arasındadır.

Ağız Yaralarına Ne İyi Gelir?

– Ağız yarasının olduğu bölgeyi tahrişten korumak için sıcak içeceklerden ve baharatlı yiyeceklerden uzak durulmalıdır.

– Karbonat: Uzun süredir ağız yaralarını iyileştirici etkisi bilinen karbonat, evde uygulanabilecek kolay bir yöntemdir. Çay kaşığı karbonat az miktarda su ile karıştırılarak günde 1-3 defa ağızda gargara yapılabilir. Antibakteriyel özelliği sayesinde iyileşmeyi hızlandırır ve zararı yoktur.

– Tuzlu Su: Bir çay bardağı suya 1-2 tatlı kaşığı tuz eklenip karıştırılır. Tuz eridikten sonra yapılan gargara ağız içini temizler, bakteri oluşumunu engeller ve yaraların iyileşmesini destekler. Tuzlu su acı verse de zararlı değildir.

– Papatya ve Ada Çayı: Ağız yaralarının tedavisinde etkili yöntemlerdir. Kaynatılarak elde edilen karışım soğuduktan sonra günde 1-2 defa içildiğinde yaraların azaldığı görülür. Özellikle çayın ağızda bekletilmesi daha etkilidir.

– Aloe Vera: Bitkinin içinden çıkan jel, ağız yarasının üzerine sürülerek iyileşme sürecini hızlandırabilir. Ağrıyı azaltır ve yenileyici etkisi vardır.

Dudak İçi Yara Neden Olur?

Dudak içi ağız yaraları aft, ülser veya uçuk kaynaklı olabilir. Bazen hormonal değişiklikler, duygusal stres ve vitamin eksikliklerine bağlı gelişir. Genellikle kendiliğinden geçer. Yara uzun süre geçmiyorsa veya sürekli tekrarlıyorsa sebebi ve tedavisi için doktora başvurulmalıdır.

Ağız Yarası Sürekli Tekrarlıyorsa Ne Yapılmalı?

Ağız yaraları sürekli tekrarlıyor ve iyileşme süresi 3 haftadan uzun sürüyorsa mutlaka uzman hekime başvurulmalıdır.

Ağız Yarası Neyin Belirtisidir?

Ağız yaraları genellikle ağrı yapar ancak çoğu ciddi sorun belirtisi değildir. Kendiliğinden geçer ve vitamin-mineral eksikliği ile bağışıklık sisteminin zayıflaması sonucu oluşabilir. Ancak bazı yaralar, süre ve görünüm açısından ülseratif kolit, Crohn hastalığı, reaktif artrit, Behçet hastalığı ve üveit gibi hastalıklarla bağlantılı olabilir.

Ağız Yarası Neden Çıkar?

Ağız yaralarının oluşumunda ağız hijyenine dikkat edilmesi önemlidir. Ağız içi ve özellikle dil üzerindeki besin artıkları mikroorganizmaların çoğalmasına yol açar. Bu mikroorganizmalar ağız yaralarının oluşmasına zemin hazırlar.

Ağız Yarası Olan Çocuklarda Ne Yapılmalı?

Çocuklarda bağışıklık sisteminin zayıflaması ve enfeksiyon kaynaklı hastalıklar ağız yaralarına neden olabilir. Bağışıklık zayıflığı ve beslenme yetersizlikleri ağız yaralarının oluşmasına yol açar. Çocuklardaki ağız yaralarının tedavisi için altta yatan neden bulunmalı ve buna yönelik tedavi uygulanmalıdır. Ayrıca eksik olan vitamin ve minerallerin takviyesi yapılarak ağız yaralarının oluşması engellenmelidir.