Boğaz Enfeksiyonu (Strep Throat) Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Boğaz enfeksiyonu, yaygın olarak “strep throat” olarak bilinen ve genellikle A grubu Streptococcus bakterilerinin (Streptococcus pyogenes) neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Bu enfeksiyon, boğaz ve bademciklerde ağrıya yol açar ve özellikle çocuklarda sık görülür. Tedavi edilmezse, ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Bu makalede, boğaz enfeksiyonunun ne olduğunu, belirtilerini, nedenlerini, teşhis ve tedavi yöntemlerini detaylı bir şekilde ele alacağız.

Boğaz Enfeksiyonu Nedir?

Boğaz enfeksiyonu, A grubu Streptococcus bakterilerinin boğaz ve bademcikleri enfekte etmesiyle oluşan bir bakteriyel enfeksiyondur. Her boğaz ağrısı strep throat değildir; çoğu boğaz ağrısı viral enfeksiyonlardan (örneğin soğuk algınlığı veya grip) kaynaklanır. Ancak strep throat, bakteriyel olduğu için antibiyotik tedavisi gerektirir. Bu enfeksiyon, her yaşta görülebilse de, 5-15 yaş arası çocuklarda daha yaygındır. Yetişkinlerde daha az sıklıkta görülür ve bebeklerde nadirdir.

Boğaz Enfeksiyonunun Belirtileri

Boğaz enfeksiyonunun belirtileri genellikle enfeksiyona maruz kaldıktan 2-5 gün içinde ortaya çıkar. Yaygın belirtiler şunlardır:

• Boğazda ani ve şiddetli ağrı
• Yutkunma sırasında ağrı veya zorluk
• Ateş (38°C veya üzeri)
• Bademciklerde kızarıklık, şişlik veya beyaz lekeler
• Boğazda kaşıntı veya tahriş
• Baş ağrısı
• Mide bulantısı veya kusma (özellikle çocuklarda)
• Vücut ağrıları
• Lenf bezlerinde şişlik ve hassasiyet

Strep throat genellikle öksürük, burun akıntısı veya ses kısıklığı gibi viral enfeksiyon belirtileriyle birlikte görülmez. Ancak bazı kişilerde hafif belirtiler olabilir ya da hiç belirti olmayabilir (taşıyıcılar).

Boğaz Enfeksiyonunun Nedenleri

Boğaz enfeksiyonuna A grubu Streptococcus bakterileri neden olur. Bu bakteriler oldukça bulaşıcıdır ve şu yollarla yayılır:

• Hava Yoluyla: Enfekte bir kişinin öksürmesi veya hapşırması sonucu havaya yayılan damlacıkların solunması.
• Temas Yoluyla: Enfekte bir kişiyle aynı bardak, çatal veya yüzeyleri paylaşma.
• Doğrudan Temas: Enfekte bir kişinin ağız veya burun salgılarına dokunmak ve ardından kendi ağzınıza veya burnunuza temas etmek.

Enfeksiyon, kalabalık ortamlarda (okullar, kreşler) daha kolay yayılır ve sonbahar, kış veya ilkbahar başında daha sık görülür.

Boğaz Enfeksiyonu Kimlerde Görülür?

Boğaz enfeksiyonu her yaşta ortaya çıkabilir, ancak aşağıdaki gruplarda daha yaygındır:

• 5-15 yaş arası çocuklar
• Kalabalık ortamlarda bulunan kişiler (öğrenciler, öğretmenler)
• Bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler

Yetişkinlerde risk daha düşüktür, ancak çocuklarla yakın temas halinde olan ebeveynler veya öğretmenler enfekte olabilir. Bebeklerde strep throat nadirdir.

Boğaz Enfeksiyonu Nasıl Teşhis Edilir?

Boğaz enfeksiyonunun teşhisi için doktorunuz genellikle şu adımları izler:

• Fiziksel Muayene: Boğaz, bademcikler ve lenf bezleri kontrol edilir.
• Hızlı Strep Testi: Boğazdan alınan bir sürüntü örneğiyle birkaç dakika içinde sonuç alınır. Bu test, A grubu Streptococcus bakterilerini tespit eder.
• Boğaz Kültürü: Hızlı test negatif çıkarsa, daha kesin bir sonuç için boğaz kültürü yapılabilir. Bu testin sonucu 1-2 gün sürebilir.

Hızlı strep testi ve boğaz kültürü, viral bir enfeksiyon mu yoksa bakteriyel bir enfeksiyon mu olduğunu ayırt etmek için önemlidir. Bu, doğru tedavinin belirlenmesinde kritik bir rol oynar.

Boğaz Enfeksiyonunun Tedavisi

Boğaz enfeksiyonu bakteriyel bir enfeksiyon olduğu için genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir. Yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:

• Antibiyotikler: Penisilin veya amoksisilin gibi antibiyotikler sıklıkla reçete edilir. Alerjisi olan hastalarda eritromisin veya azitromisin kullanılabilir. Antibiyotik tedavisine başlandıktan 24 saat sonra bulaşıcılık genellikle sona erer.
• Semptomları Hafifletme: Ateş ve ağrıyı azaltmak için ibuprofen veya parasetamol gibi ilaçlar kullanılabilir. Bol sıvı tüketimi ve boğazı tahriş etmeyecek yumuşak gıdalar (çorba, yoğurt) önerilir.

Antibiyotik tedavisini tamamlamak çok önemlidir, aksi takdirde enfeksiyon tekrarlayabilir veya komplikasyonlara yol açabilir. Tedavi genellikle 7-10 gün sürer.

Boğaz Enfeksiyonunun Komplikasyonları

Tedavi edilmezse, boğaz enfeksiyonu ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Olası komplikasyonlar şunlardır:

• Bademcik apsesi
• Kulak enfeksiyonları
• Sinüzit
• Romatizmal ateş (kalp, eklemler ve sinir sistemini etkileyebilir)
• Post-streptokokkal glomerülonefrit (böbrek iltihabı)
• Scarlet fever (kızıl hastalığı)

Bu komplikasyonlar nadir olsa da, erken teşhis ve tedaviyle önlenebilir.

Boğaz Enfeksiyonunu Önleme Yolları

Boğaz enfeksiyonu oldukça bulaşıcı olduğundan, aşağıdaki önlemlerle yayılmasını azaltabilirsiniz:

• El Hijyeni: Ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkayın.
• Kişisel Eşyaları Paylaşmaktan Kaçının: Bardak, çatal veya havlu gibi eşyaları başkalarıyla paylaşmayın.
• Öksürük ve Hapşırık Etiği: Öksürürken veya hapşırırken ağzınızı bir mendille kapatın.
• Hasta Kişilerden Uzak Durun: Enfekte kişilerle yakın temastan kaçının.
• Bağışıklığı Güçlendirin: Dengeli beslenme, yeterli uyku ve düzenli egzersiz bağışıklık sisteminizi destekler.

Ne Zaman Doktora Gitmelisiniz?

Aşağıdaki durumlarda bir sağlık uzmanına başvurmalısınız:

• Boğaz ağrısı 48 saatten uzun sürerse
• Yutkunma çok zor veya ağrılıysa
• Ateş 38°C’nin üzerindeyse ve düşmüyorsa
• Bademciklerde beyaz lekeler veya kızarıklık fark ederseniz
• Nefes almada zorluk yaşarsanız
• Kızarıklık veya döküntü ortaya çıkarsa

Kaynak: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4602-strep-throat