Hollanda Çin'in çip üretici şirketine el koydu: İletişim kesildi, ödemeler durdu!

Ulusal basında yer alan bilgilere göre, Hollanda hükümetinin bu ayın başında kontrolünü ele geçirdiği çip üreticisi Nexperia, Çin biriminin çalışanlarının sistem bilgisayarlarına erişimini kesmiş ve maaş ödemelerini durdurmuştur. Çin biriminden müşterilere gönderilen bilgi notunda, bu karardan duyulan şaşkınlık ve hayal kırıklık ifade edilirken, birimin uzun süredir “acımasız” baskı altında olduğu ve yönetimin Çin pazarından çekilme hazırlığında olduğu vurgulanmıştır.

Söz konusu notta, Nexperia Çin biriminin müşterilere hizmet vermeyi sürdürmek amacıyla kurtarma önlemleri aldığı ve yerel tedarik zincirleri geliştirdiği bildirildi. Hollanda hükümeti geçen haftalarda, Çinli Wingtech Technology şirketinin 2019’da satın aldığı çoğunluk hissesine sahip olduğu Nexperia’nın faaliyetlerine müdahale etmişti. Hükümetin kontrolü ele alma gerekçesi olarak ciddi yönetim sorunları ve ulusal güvenlik riskleri gösterilmiştir. Şirketin Çinli CEO’su Cang Şüecıng görevinden alınmıştır.

ABD İLE BENZER BİR HAMLE

Hollanda’nın bu hamlesi, ABD’nin 2024 yılında yürürlüğe koyduğu ihracat kontrolü düzenlemeleriyle paralellik göstermektedir. ABD, Varlık Listesi kapsamındaki şirketlerin ortaklıklarını da kontrol altına alacak şekilde kurallarını sıkılaştırmıştır. Wingtech, Aralık 2024’te bu listeye dahil edilmiştir ve Hollanda hükümeti kuralın yürürlüğe girmesinden bir gün sonra geçici kontrol önlemleri uygulamaya başlamış, ardından Nexperia’nın yönetimini tamamen üstlenmiştir.

Nexperia, Tesla ve Apple gibi global markaların kritik tedarikçileri arasında yer almakta olup, Hollanda ve Avrupa’nın çip üretim kapasitesini koruma amacı gütmektedir. Bu gelişmeler ABD ile Çin arasında teknoloji ve çip alanında yaşanan çekişmenin bir parçası olarak değerlendirilmektedir. ABD Başkanı Joe Biden liderliğindeki yönetim, Çin’in kritik teknolojilere erişimini kısıtlayarak ulusal güvenliği korumayı ve küresel rekabette avantaj sağlamayı hedeflemektedir. Biden yönetimi, çip teknolojileri başta olmak üzere önemli alanlarda Çin’e yönelik ihracat kısıtlamalarını arttırmış, aynı zamanda Amerikan şirketlerinin Çin’deki yatırımlarını sınırlamıştır.

Son olarak, 2 Aralık 2024’te ABD tarafından getirilen yeni kısıtlamalar ile 24 çeşit çip üretim ekipmanı ve üç kategori yazılımın Çin’e ihracatı engellenmiştir. Trump yönetimi ise Biden döneminde başlatılan kısıtlamaları sürdürmüş, özellikle yapay zeka çipleri ve çip tasarım yazılımlarına yönelik ihracat kontrollerini sertleştirmiştir. Bu süreç, Hollanda’nın Nexperia’ya müdahalesi ile Avrupa’nın da güvenlik ve teknoloji egemenliği stratejisinde önemli bir adım olarak kayda geçmiştir.