İsrail'den İran'a Büyük Saldırı: Nükleer Tesisler ve Füze Üsleri Vuruldu

13 Haziran 2025, İstanbul – İsrail, İran’ın nükleer tesisleri ve balistik füze programlarına yönelik kapsamlı hava saldırıları düzenledi. Başbakan Benjamin Netanyahu operasyonun “çok başarılı” olduğunu açıklarken, saldırıların “tehdidi ortadan kaldırmak için kaç gün sürerse sürecek” şekilde devam edeceğini duyurdu.

Saldırının Detayları

İsrail hava kuvvetlerinin yanı sıra Mossad istihbarat servisi de operasyonda aktif rol oynadı. İsrailli güvenlik yetkilileri, füze rampalarını ve hava savunma sistemlerini imha etmek için sahada destek sağladıklarını belirtti.

Saldırıda İran Devrim Muhafızları Komutanı ve Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanı Mohammad Bagheri ile Devrim Muhafızları Komutanı Hossein Salami gibi üst düzey İranlı generaller hedef alındı.

Nükleer Tesislerde Durum

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), İran’ın ana uranyum zenginleştirme tesisi Natanz’da radyasyon artışına dair bir belirti olmadığını açıkladı. IAEA Genel Direktörü Rafael Mariano Grossi, ne Fordow zenginleştirme tesisinin ne de Basra Körfezi kıyısındaki Bushehr nükleer santralinin vurulmadığını belirtti.

Natanz tesisi 40 metreden fazla derinlikte yeraltında inşa edilmiş ve 8 metre kalınlığında çelik-beton korumayla çevrili. Fordow tesisi ise dağın yamacında yarım kilometre derinlikte bulunuyor.

İran’ın Tepkisi

İran, saldırılara karşılık İsrail’e yönelik 100’ün üzerinde İHA gönderdi. İranlı yetkililer, hem İsrail hem de bölgedeki ABD varlıklarının “şiddetli yanıt” kapsamında hedef alınabileceği uyarısında bulundu.

ABD’nin Konumu

ABD yetkilileri, saldırıdan önceden haberdar edildiklerini ancak operasyona katılmadıklarını belirtti. Başkan Donald Trump’ın daha önce Netanyahu ile görüşerek İran’a saldırı düzenlemekten vazgeçirmek istediği, ancak bu çabaların sonuçsuz kaldığı öğrenildi.

ABD, İran’ı ABD varlıklarını hedef almama konusunda uyardı.

Piyasa Tepkileri

Saldırının ardından küresel piyasalarda şu gelişmeler yaşandı:

Petrol: Ham petrol fiyatları yüzde 13’e varan artış gösterdi, ancak daha sonra kazançlarının bir kısmını geri verdi. Brent petrol yüzde 7’nin üzerinde seyrediyor.

Havayolları: British Airways, Emirates, Türk Hava Yolları gibi şirketler bölgedeki uçuşlarını yönlendirirken, Emirates ve FlyDubai Lübnan seferlerini iptal etti.

Borsalar: Avrupa borsaları yüzde 1 düşüşle açılırken, ABD vadeli işlem kontratları da geriledi. Altın fiyatları yükseldi.

Uluslararası Tepkiler

Suudi Arabistan: İsrail saldırısını “uluslararası hukuk ve normların açık ihlali” olarak kınadı.

İngiltere: Başbakan Keir Starmer tüm tarafları “geri adım atmaya ve gerginlikleri azaltmaya” çağırdı.

Ürdün: Güvenlik gerekçesiyle hava sahasını geçici olarak kapattı.

Denizcilik ve Ticaret Endişeleri

Ortadoğu’daki gerilim, küresel ticaret için kritik öneme sahip deniz yollarında endişelere neden oldu. Dünya petrol ticaretinin yaklaşık yüzde 25’inin geçtiği Hürmüz Boğazı başta olmak üzere, nakliye şirketleri gemilerini bölgeden uzak tutma kararı aldı.

Uzmanlar, İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatması halinde petrol fiyatlarının varil başına 20 dolar daha artabileceği uyarısında bulunuyor.

Gelecek Belirsizlikleri

İsrail’in “tehdidi ortadan kaldırana kadar” operasyonları sürdüreceği açıklaması ve İran’ın misilleme tehditleri, bölgesel savaş riskini artırıyor. Bu hafta sonu Umman’da planlanan ABD-İran görüşmelerinin iptal edilmesi, diplomatik çözüm umutlarını zayıflatıyor.

Uzmanlar, İran’ın yanıtının boyutunun küresel piyasalar ve bölgesel istikrar üzerinde belirleyici olacağını vurguluyor.