Otomotiv sektöründe Jeopolitik Dalgalanmalar ve Kriz Büyüyor

Otomotiv sektörü, son bir yılda artan jeopolitik dalgalanmalar ve rekabet baskısıyla sarsılırken, liderlik kriziyle karşı karşıya kaldı. Sektördeki üst düzey yöneticilerin yaklaşık %20’si görevlerinden ayrıldı.

Yönetici arama firması Savannah’a göre, Stellantis, Volvo Cars, Lucid ve Nissan gibi önde gelen şirketlerde CEO değişimleri yaşandı. En büyük 50 otomotiv şirketinin 11’inde CEO’lar bir yıldan kısa süredir görevde. Firma, son beş yılda tüm sektörlerde halka açık şirketlerde CEO değişim oranının yıllık ortalama %11 olduğunu, ancak otomotiv sektöründe bu oranın dikkat çekici derecede yüksek olduğunu belirtti.

Financial Times’a konuşan otomotiv yöneticileri, elektrikli araçlara geçiş sürecinde otomotiv ve teknoloji sektörleri arasındaki ayrımın belirsizleşmesinin, liderlik planlamasını zorlaştırdığını vurguluyor. Donald Trump’ın ticaret politikalarından kaynaklanan baskılar, kârlılığın azalması ve Çinli markaların uygun fiyatlı ürünleriyle pazara girişi, bu karmaşık tabloyu daha da ağırlaştırıyor.

Savannah’ın yönetici ortağı Chris Donkin, “Otomotiv sektöründeki liderlik değişim oranları, endüstrinin karşı karşıya olduğu çalkantı ve dönüşümün boyutlarını net bir şekilde ortaya koyuyor” dedi.

Yönetici arama şirketi Russell Reynolds’a göre, 2024’te otomotiv üreticileri ve parça tedarikçilerinden 10 CEO görevden ayrıldı. Bu sayı, 2023’te 4, 2022’de ise yalnızca 3’tü.

Stellantis’te, Carlos Tavares’in Aralık 2024’te ayrılmasının ardından, ABD ve Avrupa’daki satış düşüşleri nedeniyle yeni CEO seçimi kritik bir sorun haline geldi. Yönetim kurulu başkanı John Elkann liderliğinde, yeni bir vizyon getirebilecek dış adaylara yönelim olsa da, mart ayında aday listesi iki iç, iki dış ve bir otomotiv dışı adaydan oluşan beş kişiye indirildi. Adaylar arasında eski Jeep başkanı ve AutoNation CEO’su Mike Manley de yer aldı, ancak Manley yorum yapmaktan kaçındı. Son haftalarda ise odak, şirketin Kuzey Amerika başkanı Antonio Filosa ve satın alma direktörü Maxime Picat gibi iç adaylara kaydı.

Görüşmelere yakın bir kaynak, gümrük vergisi belirsizlikleri ve jeopolitik gerilimlerin, şirketi iyi tanıyan bir lider ihtiyacını artırdığını belirtti. Başka bir kaynak ise, Peugeot, Fiat ve Jeep gibi 14 markayı ve Fransa, İtalya, Almanya ile ABD’deki operasyonları yönetecek bir liderin, sofistike diplomatik becerilere sahip olması gerektiğini ifade etti. Stellantis, haziran ayına kadar yeni CEO’sunu açıklayacağını duyurdu ancak daha fazla yorum yapmadı.

Stellantis dışında, Volvo Cars, mart sonunda 74 yaşındaki eski CEO’su Håkan Samuelsson’u geri getirerek, Geely’nin sahibi olduğu İsveçli üreticiyi gümrük vergisi belirsizlikleri döneminde yönetmesi için görevlendirdi. Zarar eden ABD’li elektrikli araç üreticisi Lucid, şubat ayında Peter Rawlinson’ın istifasının ardından yeni bir CEO arayışında. Nissan ise geçen ay, finansal krizini aşmak için liderlik ekibini yenileyerek radikal bir yeniden yapılandırma başlattı.

Bazı yöneticiler, değişen sektör dinamiklerinin otomotiv dışından beceriler gerektirdiğini kabul etse de, dışarıdan yetkin liderleri çekmenin zor olduğunu belirtiyor. Aston Martin’in insan kaynakları direktörü Simon Smith, FT’nin Future of the Car zirvesinde, “Sektörde liderlik pozisyonları da dahil olmak üzere birçok kritik alanda yetenek açığı var. Ancak yöneticileri, otomotiv dışından isimleri düşünmeye ikna etmek her zaman kolay olmuyor. Bu oldukça içine kapalı bir sektör” dedi. Aston Martin, geçen yıl eski Bentley CEO’su Adrian Hallmark’ı atayarak dört yıl içinde üçüncü liderlik değişikliğini gerçekleştirdi.

Ineos Automotive’in CEO’su Lynn Calder ise, “Özellikle bu kadar hızlı değişen bir dönemde, otomotiv sektörü yeni bir bakış açısına, taze bir vizyona ve farklı bir düşünce tarzına ihtiyaç duyuyor” diyerek, düşünce çeşitliliği olmazsa sektörün “durağanlığa” sürükleneceği uyarısında bulundu.