Prostat nedir, tedavisi var mıdır, prostat nasıl anlaşılır?

Prostatta en sık karşılaşılan hastalıklar prostatit, iyi huylu prostat büyümesi (BPH) ve prostat kanseridir. Tanı için kan ve idrar testleri, ultrasonografi, biyopsi gibi yöntemler kullanılır. Tedavi seçenekleri arasında yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç tedavisi ve cerrahi müdahaleler yer alır. Prostat ameliyatları idrar yolundan veya karın bölgesinden yapılabilir. Ayrıca PSA testi ve robotik cerrahi prostat hastalıklarının tanı ve tedavisinde önemli rol oynar.

PROSTAT NEDİR?

Prostat, erkek üreme sisteminin önemli bir parçası olarak mesanenin hemen altında, rektumun önünde yer alan ve üretrayı çevreleyen ceviz büyüklüğünde bir bezdir. Bu organ, seminal sıvı üreten bir salgı bezidir ve bu sıvı spermleri besleyip taşımakla görevlidir. Prostat, yaş ilerledikçe büyüme eğilimi gösterir ve bazı durumlarda idrar yapma güçlüğü, ağrı ve cinsel fonksiyon bozuklukları gibi sorunlara yol açabilir. Prostatta en sık görülen hastalıklar prostatit (iltihaplanma), iyi huylu prostat büyümesi (BPH) ve prostat kanseridir. Erkekler yaşamları boyunca bu hastalıklardan birini veya birkaçını yaşayabilirler.

PROSTATIN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Prostat büyümesi, idrar kanallarının sıkışmasına neden olarak işeme zorluğu oluşturur. Bu durum mesane kaslarının yorulmasına ve idrar akışının yavaşlamasına yol açar. Prostat büyümesinin yaygın belirtileri arasında sık idrara çıkma, özellikle geceleri artan idrar yapma ihtiyacı, idrar yaparken yanma ve ağrı, damlama, kesik kesik idrar yapma, idrar sonrası tam boşalmama hissi, idrar kaçırma ve cinsel fonksiyon bozuklukları yer alır.

PROSTAT NEDEN OLUR?

Prostat hastalıklarının nedenleri arasında yaşlanma, hormonal değişiklikler, genetik yatkınlık, prostat ve idrar yolu enfeksiyonları ile mesane sinir sorunları bulunur. Erkeklerde prostat büyümesi 30’lu yaşlardan itibaren başlar. 50 yaş sonrası erkeklerin yarısında, 60 yaş sonrası ise %65 oranında büyüme görülür. İleri yaşlarda bu oran %90’ı geçebilir.

PROSTAT BİYOPSİSİ NASIL YAPILIR

Prostat biyopsisi, şüpheli dokulardan örnek alınarak kanser tanısı koymak için yapılan bir işlemdir. Klasik biyopsi yönteminde prostat 12 bölgeye ayrılarak rastgele örnekler alınır. Yeni nesil MR füzyon biyopsilerinde ise özel MR görüntüleriyle şüpheli alanlar tespit edilip hedefli örnekleme yapılır. Bu yöntem agresif prostat kanserlerinin daha doğru tespit edilmesini sağlar.

PROSTAT BÜYÜMESİ TANISI NASIL KONULUR?

Prostat büyümesinin tanısında kan ve idrar tahlilleri, ultrasonografi ve idrar akım testleri kullanılır. Bu testlerin sonuçlarına göre prostatın büyüme derecesi belirlenir ve hastanın şikayetlerine göre uygun tedavi planlanır.

PROSTAT TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Prostat tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç tedavisi ve cerrahi yöntemler uygulanabilir. Hastanın sıvı tüketimi, tuvalet alışkanlıkları ve beslenme düzeni yeniden düzenlenir. İlaç tedavisinde en sık kullanılan “alfa bloker” ilaçlar prostatın neden olduğu tıkanmayı giderir. Prostat büyüklüğü fazla olan hastalarda “5 alfa redüktaz inhibitörleri” kullanılır. İleri aşamalarda cerrahi müdahale gerekebilir.

PROSTAT AMELİYATLARI NASIL YAPILIR?

Prostat ameliyatları iki ana grupta incelenir. Birinci grup idrar yolundan girilerek yapılan ameliyatlardır. En yaygın yöntem TUR ameliyatıdır. Bu işlemde prostatın büyüyen kısmı kesilerek çıkarılır. Günümüzde bipolar veya plazmakinetik enerjiler kullanılarak yan etkiler azaltılır. Ayrıca lazerle prostat dokusu buharlaştırılabilir.

İkinci grup ise karın bölgesinden yapılan ameliyatlardır. Açık, laparoskopik ve robotik prostatektomi yöntemleri bu kapsamdadır ve genellikle daha büyük prostatlarda tercih edilir.

Prostat hastalıklarıyla ilgili sıkça sorulan sorulara gelince:

Prostat ne demek? Prostat, erkek üreme sistemine ait bir salgı bezidir. Mesanenin alt kısmında bulunur ve meninin bir kısmını oluşturan sıvıyı üretir.

Geceleri tuvalete kalkmak prostat büyümesi belirtisi midir? Evet. Prostat büyümesinin erken belirtilerinden biri gece idrara çıkma ihtiyacıdır. Ancak bu durum diyabet, kalp veya damar hastalıklarıyla da ilişkili olabilir.

Prostat hastaları nelere dikkat etmelidir? Alkol ve kafein tüketimi azaltılmalı, sıvı alımı gün içine dengeli şekilde yayılmalı, kabızlıktan kaçınılmalı ve ilaç kullanımı doktor kontrolünde olmalıdır.

Hangi ilaçlar prostat ilaçlarıyla birlikte alınmamalıdır? Alfa bloker ilaçlar bazı sertleşme ilaçlarıyla birlikte kullanılmamalıdır. Ayrıca bazı antibiyotikler ve psikiyatrik ilaçlar da etkileşim gösterebilir.

Prostat ameliyatından sonra komplikasyonlar nelerdir? En sık komplikasyon kanamadır. Ayrıca idrar kanallarında darlık, enfeksiyon ve nadiren mesane hasarı görülebilir.

Prostat ameliyatı sonrası cinsel yaşam etkilenir mi? Modern tekniklerle yapılan ameliyatlarda sertleşme fonksiyonu korunur. Ancak meni miktarında azalma görülebilir.

Prostat ameliyatı sonrası çocuk sahibi olunabilir mi? Ameliyat sonrası meni miktarı azaldığı için doğal yolla çocuk sahibi olma olasılığı düşebilir. Ancak aşılama veya tüp bebek yöntemleri ile bu sorun aşılabilir.

PSA testi ne işe yarar? PSA testi prostat kanseri riskini değerlendirmede kullanılır. Ancak yüksek PSA değeri her zaman kanser anlamına gelmez. Yaşa göre değerlendirilmeli ve doktor kontrolünde yorumlanmalıdır.

Robotik cerrahi prostat ameliyatında nasıl bir rol oynar? Robotik cerrahi, özellikle prostat kanseri ameliyatlarında yüksek hassasiyet sağlar. Bu yöntemle kanserli dokular daha net görülür, kanama azalır ve idrar tutma ile cinsel fonksiyonlar korunabilir.