San Francisco Startup’ı Marathon Fusion, Cıvayı Altına Çevirme İddiasıyla Bilim Dünyasını Heyecanlandırdı

San Francisco merkezli bir enerji girişimi olan Marathon Fusion, nükleer füzyon teknolojisi kullanarak cıvayı altına dönüştürmenin mümkün olduğunu iddia ederek bilim dünyasında büyük bir yankı uyandırdı. 23 Temmuz 2025 tarihinde The Financial Times, The Telegraph ve diğer kaynaklarda yer alan haberlere göre, şirketin önerdiği yöntem, füzyon reaktörlerinde cıva izotoplarını yüksek enerjili nötronlarla bombardımana tutarak altın-197 üretimini mümkün kılıyor. Henüz deneysel aşamada olan bu teknoloji, başarılı olursa her bir gigawatt’lık füzyon reaktörünün yılda yaklaşık 5 ton altın üretebileceği ve aynı zamanda elektrik üretimini sürdürebileceği belirtiliyor.

Marathon Fusion’ın kurucuları Adam Rutkowski ve Kyle Schiller, cıva-198 izotopunu füzyon reaktörünün “üreme örtüsü” (breeding blanket) adı verilen bölgesine yerleştirerek, döteryum-trityum füzyon reaksiyonlarından ortaya çıkan 14 MeV’lik yüksek enerjili nötronlarla cıva-197’ye dönüştürmeyi planlıyor. Bu kararsız izotop, yaklaşık 64 saat içinde doğal olarak altın-197’ye, yani doğada bulunan tek kararlı altın izotopuna bozunuyor. Şirket, bu yöntemin reaktörün enerji üretimi veya trityum yakıt döngüsüne zarar vermeden çalışabileceğini ve altın üretiminin elektrik üretimine ek bir gelir kaynağı olarak yaklaşık 600 milyon dolar değerinde olabileceğini öne sürüyor.

Ancak, bu çığır açıcı iddia bazı zorluklarla karşı karşıya. Üretilen altının bir kısmının radyoaktif olabileceği ve güvenli hale gelmesi için 14 ila 18 yıl depolanması gerekebileceği belirtiliyor. Ayrıca, füzyon enerjisinin kendisi henüz ticari olarak uygulanabilir bir düzeye ulaşmış değil; şu anda hiçbir füzyon reaktörü net enerji üretimi sağlayamıyor. Marathon Fusion’ın yöntemi, henüz hakem değerlendirmesinden geçmemiş bir ön baskı makalesine dayanıyor ve bu nedenle bilim camiasında hem heyecan hem de temkinli bir iyimserlik yaratıyor. ABD Enerji Bakanlığı’na bağlı Princeton Plazma Fiziği Laboratuvarı’ndan Dr. Ahmed Diallo, “Teorik olarak çok umut verici görünüyor ve şu ana kadar konuştuğum meslektaşlarım heyecanlı ve ilgili,” diyerek yöntemin potansiyeline dikkat çekti.

X platformunda da konu geniş yankı buldu. Kullanıcılar, yöntemin başarılı olması halinde altın piyasasını altüst edebileceğini ve füzyon enerjisinin ekonomik fizibilitesini artırabileceğini tartışıyor. Ancak bazıları, özellikle radyoaktif altın izotoplarının depolanması ve füzyon teknolojisinin mevcut sınırlamaları nedeniyle şüpheci bir tavır sergiliyor. Bir kullanıcı, “Bu, Bitcoin’in sabit arzına karşı altın arzını artırabilir, ama radyoaktif altın kimin işine yarar?” yorumunu yaptı.

Marathon Fusion, 2023 yılında kurulmuş ve 5,9 milyon dolar özel yatırım ile 4 milyon dolarlık ABD hükümet hibesi almış bir startup. Şirket, füzyon enerjisi alanında yakıt döngüsü teknolojilerini geliştirmeye odaklanırken, bu yeni transmutasyon yöntemiyle hem enerji üretimini hem de değerli metal üretimini birleştirerek füzyon teknolojisinin ticarileşmesini hızlandırmayı hedefliyor. Yöntem, teorik olarak paladyum gibi diğer değerli metallerin üretimine de uyarlanabilir, ancak altın piyasasının büyüklüğü ve talebi nedeniyle şu an için en uygun hedef olarak görülüyor.

Sonuç: Marathon Fusion’ın cıvadan altın üretme iddiası, modern simya olarak adlandırılıyor ve füzyon enerjisinin geleceğini dönüştürebilir. Ancak, teknolojinin ticari uygulanabilirliği, radyoaktif atık sorunu ve füzyon reaktörlerinin mevcut teknik sınırlamaları gibi engeller, bu “altın çağ” vaadinin gerçekleşmesi için aşılması gereken önemli zorluklar. Bilim camiası ve yatırımcılar, yöntemin hakem değerlendirmesinden geçmesini ve deneysel doğrulamalarını merakla bekliyor.