Hollanda sandık başında: Aşırı sağ kazanacak mı?

Hollanda’da düzenlenen genel seçimlerde oy verme işlemi ülke genelinde yerel saatle 07.30’da (TSİ 09.30) başladı ve 21.00’de (TSİ 23.00) sona erdi. Seçimde 1166 aday ve 27 farklı parti, parlamentoda 150 sandalye için yarıştı. Bu seçimlerde Türk kökenli 34 adayın da yer alması, Hollanda’daki Türk toplumunun siyasi temsiliyeti açısından önemli bir unsur oldu.

Seçim sonuçlarının resmiyet kazanması beklenen 7 Kasım sonrasında, hükümet kurma görüşmelerinin başlaması planlanıyor. Hollanda medyası, oy verme işlemi tamamlandıktan sonra sandık çıkış anketlerini yayımlamaya başladı. Ülkede hiçbir partinin tek başına hükümet kurabileceği 76 milletvekili eşiğine ulaşması öngörülmüyor. Bu nedenle, koalisyon hükümetleri oluşturulması şart ve bu süreç haftalar, hatta aylar alabiliyor. Bunun örneği olarak, 2023 yılında kurulan hükümetin tam 223 gün sonra ve 2021 seçiminin ardından 229 gün sonra kurulmuş olması gösteriliyor.

AŞIRI SAĞ VE İSLAM KARŞITI PARTİ GERİLEDİ

Son seçimlerde aşırı sağcı partilerde önemli hareketlilik yaşandı. İslam karşıtı ve aşırı sağcı Geert Wilders liderliğindeki Özgürlük Partisi (PVV) önceki seçimlerdeki 37 sandalyesinden 23’e gerileyebileceği tahmin edilirken, diğer aşırı sağcı Demokratlar için Forum Partisi (FvD) ve JA21 partileri sandalye sayılarını artırarak toplamda aşırı sağın parlamentodaki sandalye sayısının 41’den 45’e çıkması bekleniyor.

Buna karşın, son hükümette yer alan koalisyon ortaklarından Özgürlük ve Demokrasi İçin Halk Partisi’nin (VVD) oylarının azaldığı ve sandalye sayısının 24’ten 16’ya düştüğü belirtilirken, Yeni Sosyal Sözleşme Partisi (NSC) ve Çiftçi Vatandaş Hareketi Partisi’nin (BBB) sandalye sayılarında düşüş yaşandığı kaydedildi.

Seçimlerde, üyelerinin çoğunluğu Türk ve göçmenlerden oluşan Denk Partisi de 50 adayla oy pusulalarında yer aldı. Denkin, ırkçılığa ve ayrımcılığa karşı mücadelesi ile Filistin haklarını savunması biliniyor. Anket sonuçları, partinin mevcut 3 sandalyesini koruyarak parlamentoda yer alacağına işaret ediyor.

Hollanda’nın yakın tarihinde yaşanan hükümet krizleri ve sık sık yapılan erken seçimler, özellikle göçmen politikalarındaki anlaşmazlıklardan kaynaklanıyor. Temmuz 2024’te göreve başlayan dörtlü koalisyon hükümeti, aşırı sağcı PVV partisinin göçmen politikalarındaki farklı görüşler nedeniyle Haziran 2024’te düştü. Ağustos ayında ise İsrail’e yönelik sert tedbir alınamaması nedeniyle NSC hükümetten çekildi. Şu an hükümet sadece VVD ve BBB tarafından sürdürüyor.